Siedlce plasują się w pierwszej 10. miast na prawach powiatu, które w ostatnich latach wydawały najwięcej na kulturę. To ponad 1000 złotych na mieszkańca rocznie. Ranking uwzględnia finansowanie zarówno imprez kulturalnych, jak też inwestycji w infrastrukturę.
Pierwszą "trójkę" w kategorii miast na prawach powiatu tworzą: nadmorski Sopot, "polska perła renesansu" Zamość i mazurskie Suwałki, a więc miasta wybitnie turystyczne. Na tym tle Siedlce ze swoimi 1044,34 zł na mieszkańca plasują się na 9 miejscu. O ile w przypadku części miast w tej kategorii wydatki na kulturę są pochodną ich budżetów, który zasilają dochody z turystyki właśnie i wydatki "na kulturę" są uzasadnione, bo podtrzymują ich atrakcyjność, o tyle w przypadku innych miast pierwszej 10–tki, są raczej świadomym działaniem władz na rzecz szerokiej i różnorodnej oferty imprez kulturalnych dla mieszkańców oraz budowaniem ich marki i wizerunku.
Wśród gmin wiejskich pierwsze miejsce przypadło gminie Kleszczów, w pobliżu której ulokowana jest kopalnia węgla brunatnego Bełchatów. Miejsce na podium zajął też niedaleki sąsiad Siedlec, nadbużańska gmina Mielnik. W kategorii gmin miejskich dominują te o wyjątkowo turystycznym charakterze: Polanica-Zdrój, Podkowa Leśna, Bolesławiec, Szczyrk i Krynica Morska. W kategorii gmin miejsko-wiejskich bezkonkurencyjne okazało się Nowe Warpno, Uniejów, Prusice i Kazimierz Dolny. W kategorii miast wojewódzkich pierwsze miejsce przypadło Katowicom, dalej plasują się: Wrocław, Kraków, Warszawa.
Finansowanie kultury, czy to poprzez inwestycje w infrastrukturę kulturalną, jaką są ośrodki kultury, czy wydatków wprost na działania kulturalne, to zadanie własne gmin. Prawdopodobnie dlatego gminy wydają więcej na kulturę, niż powiaty czy województwa. Ostatnie statystyki, jakie podaje za Głównym Urzędem Statystycznym tygodnik samorządowy "Wspólnota", dotyczą okresu 2010–2014. W przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy wydają rocznie 200,68 zł. Kwota ta, w poszczególnych województwach była jednak zróżnicowana. I tak, najmniej wydały gminy woj. podkarpackiego – 151,35 zł, natomiast najwięcej woj. dolnośląskiego – 335,80 zł. Wszystkie jednostki samorządu terytorialnego w Polsce wydały na kulturę w 2014 roku ponad 7 mld zł.
Koncentracja wydatków na kulturę ma miejsce w miastach w obrębie aglomeracji. Coraz więcej w infrastrukturę i imprezy kulturalne inwestują też gminy turystyczne – podaje "Wspólnota", powołując się na badania przeprowadzone przez Narodowe Centrum Kultury. Eksperci z NCK zauważają też, że mimo pozytywnych zmian wydatki na kulturę zajmują ciągle jedno z ostatnich miejsc wśród samorządowych wydatków budżetowych. Kolejnym problemem jest to, jak w praktyce te pieniądze są wydawane. Z zebranych danych wynika, że najwięcej, bo ponad 10 mld zł (sumarycznie w okresie 2010–2014) – co stanowi ponad 35 proc. wydatków na kulturę - kosztowało utrzymanie domów i ośrodków kultury, klubów i świetlic. Natomiast na działalność bibliotek jednostki samorządu terytorialnego wydały 18 proc. budżetów na kulturę, czyli ponad 5 mld zł. Czym tłumaczone są takie proporcje? W małych miejscowościach domy kultury odgrywają bardzo dużą rolę, bo to w nich toczy się życie kulturalne. Szczególnie ważne jest postrzeganie takich placówek jako miejsc nowoczesnych i ciekawych, dlatego w wielu samorządach angażowani są do pracy ludzi z wizją i pomysłami na to, czym ta kultura powinna być. Jest również jednak wiele takich samorządów, które nie podchodzą do tego zagadnienia refleksyjnie i długofalowo, ale raczej rytualnie, sprowadzając swoje zaangażowanie do przysłowiowego "święta gminy".
Miasta na prawach powiatu |
Wydatki na kulturę 2010-2014 w zł | Wydatki na kulturę na mieszkańca 2010-2014 w zł |
Udział wydatków na kulturę w całym budżecie |
SOPOT | 153 794 949,09 | 4 084,43 | 9,76 % |
ZAMOŚĆ | 175 453 513,05 | 2 697,00 | 11,02 % |
SUWAŁKI | 89 283 187,16 | 1 288,06 | 5,81 % |
KOSZALIN | 130 480 378,25 | 1 201,42 | 5,65 % |
WAŁBRZYCH | 135 181 413,28 | 1 158,46 | 11,04 % |
DĄBROWA GÓRNICZA | 140 128 450,31 | 1 135,78 | 4,03 % |
JELENIA GÓRA | 91 892 807,62 | 1 128,79 | 4,99 % |
KROSNO | 49 175 865,06 | 1 047,77 | 3,68 % |
SIEDLCE | 79 999 955,17 | 1 044,34 | 4,27 % |
ZABRZE | 183 401 736,90 | 1 035,07 | 4,66% |
źródło: www.wspolnota.org.pl
foto: interiowo.pl