76 lat temu, 3 kwietnia 1940 roku, NKWD rozpoczęło wywóz polskich oficerów z obozu w Kozielsku, a w kolejnych dniach z obozów w Ostaszkowie i Starobielsku. Tak rozpoczęła się zbrodnia katyńska.

5 marca 1940 r. Biuro Polityczne Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) podjęło uchwałę o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych przebywających w sowieckich obozach. Na wniosek Ławrientija Berii, Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych, przystąpiono do eksterminacji uwięzionych. Słynna treść notatki 794/G brzmiała: "Sprawy [.] rozpatrzyć w trybie specjalnym, z zastosowaniem wobec nich najwyższego wymiaru kary - rozstrzelanie. Sprawy rozpatrzyć bez wzywania aresztowanych i bez przedstawiania zarzutów, decyzji o zakończeniu śledztwa i aktu oskarżenia."

Pierwsza informacja o znalezieniu zbiorowych grobów polskich oficerów niemiecka agencja prasowa podała 11 kwietnia 1943 roku, ale najważniejsze wydarzyło się dwa dni później - 13 kwietnia 1943 roku w Berlinie. W siedzibie Ministerstwa Spraw Zagranicznych odbyła się konferencja prasowa poświęcona mogiłom odnalezionym przez Niemców.

O grobach katyńskich Niemcy wiedzieli już rok wcześniej, wiosną 1942 r. O zbiorowych mogiłach informują ich polscy robotnicy pod koniec marca 1942 r. Ciała odkopali polscy, przymusowi robotnicy z Organizacji Todta – głównej organizacji budowlanej Trzeciej Rzeszy. Miejsce mordu i pochówku ofiar wskazali im mieszkający w pobliżu Rosjanie. Dopiero rok później, 29 marca 1943 roku niemieckie Naczelne Dowództwo Wojsk Lądowych wydaje rozkaz otwarcia mogił i ustalenia liczby ofiar.

Program uroczystości w Siedlcach:

13 kwietnia:

Godz. 8.15 - złożenie kwiatów pod Dębami Pamięci: ppłk. Stanisława Trojana (ul. Żytnia 39), kpt. Kazimierza Romualda Dryżałowskiego (ul. ks. Popiełuszki 8) i Władysława Koślacza (ul. Łukowska 7a),

Godz. 9.00 - Msza św. w intencji ofiar Zbrodni Katyńskiej oraz wszystkich pomordowanych przez NKWD; Kościół pw. Św. Stanisława BM,

Godz. 10.00 - Uroczystość pod Tablicą Katyńską na Ścianie Pamięci kościoła pw. Św. Stanisława BM,

- hymn państwowy,

- Odczytanie Siedleckiej Listy Katyńskiej,

- wystąpienie Prezydenta Miasta Siedlce,

- złożenie kwiatów, zapalenie zniczy pod Tablicą Katyńską, Pomnikiem Sybiraków oraz tablicą upamiętniającą 16 żołnierzy podziemia niepodległościowego zamordowanych w nocy z 12/13 kwietnia 1945 r. przez funkcjonariusz PUBP w Siedlcach (ul. Piłsudskiego 4).

Godz. 10.45 - Otwarcie wystawy "Siedlczanie. Ofiary Zbrodni Katyńskiej". Ekspozycja przygotowana przez uczniów i nauczycieli Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica oraz Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Siedlcach i Muzeum Regionalne w Siedlcach. Skwer Tadeusza Kościuszki.

Godz. 11.00 - Przejazd na Cmentarz Centralny i złożenie kwiatów pod Krzyżem Katyńskim oraz na grobie "Szesnastu",

Godz. 12.00 i 18.00 - "Siedlczanie. Ofiary Zbrodni Katyńskiej". Spotkanie z dziećmi i wnukami ofiar Zbrodni Katyńskiej: Wandą Włodek, Wandą Charutą, Stefanem Sobczakiem, Jerzym Garbaczewskim i Romanem Bareją. Sala Biała Miejskiego Ośrodka Kultury w Siedlcach, ul. Pułaskiego 6.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dom Pomocy Społecznej "Dom Nad Stawami" w Siedlcach, ul. Poniatowskiego 32.

Program:

11.15 -11.30 - Otwarcie spotkania. Uczczenie minutą ciszy ofiar Zbrodni Katyńskiej.

11.30 - 12.00 - Wykład otwarty o tematyce Katyńskiej prof. dr hab. Wojciecha Włodarkiewicza.

12.00 - 12.30 - Projekcja filmu dokumentalnego IPN "Zbrodnia bez kary".

Organizator Studenckie Koło Naukowe Historyków UPH w Siedlcach.