Od 2019 roku użytkowanie wieczyste gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształci się we własność.

Zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 2018 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, z dniem 1 stycznia 2019 roku prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształci się z mocy prawa w prawo własności.

Dotyczy to zarówno nieruchomości zabudowanych domami jednorodzinnymi jak i budynkami wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne.
Przekształcenie będzie odpłatne. Osoby, które staną się z mocy prawa właścicielami gruntów będą zobowiązane do uiszczania należności za nabycie prawa własności w formie corocznej opłaty rocznej płatnej przez 20 lat (z wyjątkiem, kiedy osoba, na rzecz której nastąpi przekształcenie nie była zobowiązana na mocy odpowiednich przepisów do uiszczania opłat rocznych za użytkowanie wieczyste).

Wysokość opłaty rocznej za przekształcenie będzie równa wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, obowiązującej w dniu przekształcenia, tj. w dniu 1 stycznia 2019 roku. Opłaty te będą mogły być waloryzowane przy zastosowaniu wskaźników ogłaszanych przez GUS.

Podstawę ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków będzie stanowić zaświadczenie potwierdzające przekształcenie.

Zaświadczenia będą w zasadzie wydawane z urzędu bez konieczności składania wniosków w terminie do końca 2019 roku i zostaną doręczone użytkownikom wieczystym na adres ujawniony w ewidencji gruntów. Jednak osoba zainteresowana wcześniejszym uzyskaniem zaświadczenia może złożyć stosowny wniosek o przekształcenie jej nieruchomości uiszczając opłatę skarbową w wysokości 50 zł - wówczas termin wydania zaświadczenia wynosi 4 miesiące.

Prezydent Miasta przekaże do sądu rejonowego zaświadczenie w terminie 14 dni od dnia jego wydania. Sąd dokona z urzędu wpisu własności gruntu oraz wpisu roszczenia o opłatę w księgach wieczystych.

Obowiązek wnoszenia opłaty obciąża każdoczesnego właściciela nieruchomości w odniesieniu do której istnieje roszczenie o opłatę, przez okres pozostały do wnoszenia tej opłaty. Opłatę roczną trzeba będzie uiszczać z góry do dnia 31 marca każdego roku, z tym że należną za rok 2019 opłatę wnosi się w terminie do dnia 29 lutego 2020 r.

Właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty (20 lat) może zgłosić na piśmie zamiar jednorazowego jej wniesienia w kwocie pozostającej do spłaty (opłata jednorazowa).

W przypadku wniesienia opłaty jednorazowo ustawa określa wysokość bonifikaty jakiej Prezydent Miasta może udzielić za przekształcenie gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym, od tej opłaty w wysokości:

1) 60% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w roku, w którym nastąpiło przekształcenie;
2) 50% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w drugim roku po przekształceniu;
3) 40% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w trzecim roku po przekształceniu;
4) 30% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w czwartym roku po przekształceniu;
5) 20% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w piątym roku po przekształceniu;
6) 10% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w szóstym roku po przekształceniu.

W przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego o udzieleniu bonifikaty i jej wysokości może zdecydować rada miasta. Należy nadmienić, iż Rada Miasta Siedlce na dzień dzisiejszy uchwały o bonifikatach nie podjęła.

W przypadku wniesienia opłaty jednorazowo lub wszystkich opłat, Urząd Miasta wyda zaświadczenie o ich uiszczeniu, które będzie stanowić podstawę do wykreślenia w dziale III księgi wieczystej roszczenia o opłatę.

Jednocześnie należy wskazać, iż przy przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności stosuje się przepisy o pomocy publicznej "de minimis". W związku z tym jeżeli przekształcenie będzie dotyczyło osoby, która prowadzi działalność gospodarczą wówczas osoba zainteresowana będzie zobowiązana do złożenia informacji o uzyskaniu pomocy publicznej w przeciągu ostatnich 3 lat i wypełnienia stosownych formularzy.
Przekształcenie w prawo własności jest traktowane bowiem jako taka pomoc i jeżeli w stosunku do jednego przedsiębiorcy pomoc przekroczy 200 tys. euro w ciągu trzech lat podatkowych, to trzeba uiścić dopłatę do wysokości równej wartości nieruchomości.

Powyższa informacja jest informacją ogólną i nie zawiera szczegółowego omówienia poszczególnych przypadków dotyczących przekształcenia.

Dodatkowo należy zaznaczyć, iż w ostatnim czasie Sejm RP obradował nad dokonaniem zmian dotyczących ustawy przekształceniowej, modyfikując nieco zasady przekształcenia - głównie jeśli chodzi o przekształcenia nieruchomości, na których budują budynki mieszkalne deweloperzy oraz wydawania stosownych zaświadczeń, a także zasad odpłatności. Zmiany te jeszcze nie obowiązują.